Orain dela 74 urte, gaur bezalako egun batez gertatu zen Gernikako bonbardaketa. Poblazio zibilaren aurkako lehenbiziko bonbardaketa indiskriminatua izan zen Gernikakoa. Trintxerako gerratik bonbardaketa masiboen gerretara pasatu zen, eta horrela gaur egun esan dezakegu zibilak direla oraingo gerretan gehien sufritzen dutenak.1937ko udaberria zen eta gerra hasia zen Espainian. Militarrak altxatu ziren Frente popularreko gobernuaren aurka eta koiuntura horretan euskal abertzaleek PNV eta ANVren gidaritzapean faxisten aurka eta gobernu errpublikarraren alde borrokatzea erabaki zuten. Horrela sozialista, anrkista, komunista eta abertzaleekin Eusko Gudarostea osatu zen. Aldi berean Espainiako gobernu errepublikarrak euskal lurraldeentzako autonomia onartu zuen. Ordurako frentea Bizkaiko mugan zegoen eta Eusko Jaurlaritzak Bilboko Carlton hotela hartu zuen egoitza bezala. Denbora gutxian euskal txanpona, armada eta abar eratu ziren.
Fraxistek lehen bait lehen Madril hartzea zuten helburu, gerra azkarra nahi egin , indarrak aldiz, berdinduta zeuden eta hasierako saiakeran ez zuten Madrilen sartzea lortu. Orduan estrategia aldatu eta iparraldeko frontea hartzea jarri zuten helburu. Fronterik ahulena zen, isolatuta zegoen eta zuten antolakuntza sendorik. 1937an Bizkaiko frontean faxisten ofentsiba hasi zen. Bonbardekata ugari izan ziren. Durango, Otxandio, Trapagaran ere bai bonbardatu zuten. Apirilaren 26an berriz, Gernikaren txanda izan zen, herria erabat suntsituta gelditu zen, 300 pertsona inguru hilik. Euskal Herriaren askatasun nahia kolpaturik eta gerra galdu ondoren beste belaunaldi berri bat heldu behar izan zen, frankismokoaren aurrean euskal herriaren sugarrari indar eman eta eusteko. Gerrak ulertzeko modua ere erabat aldatu zen.
Denbora pasatu da, baina ez dezagun ahaztu gauzak nola izan ziren, berriz ere ez daitezen errepika.
